Kategori: Makaleler

Mutfağa girdiğinizde buram buram yayılan o kokuyu hemen tanırsınız: haşlanmış karnabahar. Kimileri yüzünü buruşturur, kimileri ise çocukluğunun en sıcak anılarını hatırlar. Ama birçoğumuz onun gerçek gücünün farkında bile değiliz. Bugün sana sadece bir sebzenin değil, aslında bir sağlık hazinesinin hikâyesini anlatacağım. Haşlanmış karnabaharın ne işe yaradığını öğrendiğinde, belki de artık tabağında ona daha fazla yer açacaksın. Haşlanmış Karnabahar Ne İşe Yarar? Sağlığın Sessiz Kahramanı Karnabahar, yüzyıllardır sofralarımızda yer alan, mütevazı görünümlü ama şaşırtıcı derecede güçlü bir sebzedir. Asya’dan Akdeniz’e uzanan uzun bir tarihçesi vardır ve özellikle Osmanlı mutfak kültüründe şifalı bir gıda olarak kabul edilmiştir. Haşlandığında ise vücuda sunduğu faydalar…

Giresun Halk Oyunları İsimleri Nelerdir? – Bilimsel Merakla, Herkesin Dilinden Bir halk oyununun adı, sadece bir etiket değildir; ritmin, mekânın, iklimin ve toplumsal hafızanın kısa bir özetidir. “Giresun halk oyunları isimleri nelerdir?” sorusuna bilimsel bir merakla yaklaşırken; oyun adlarının hareket motifleri, ölçü kalıpları ve kültürel temaslarla nasıl şekillendiğine birlikte bakalım. Amacım; akademik bir titizlikle derlenen bilgileri sade ve akıcı bir dille paylaşmak, sonra da sizi kendi deneyimlerinizi anlatmaya davet etmek. Giresun’da Oyun Aileleri ve Bilimsel Bir Çerçeve Üç Ana Kategori: Horonlar, Karşılamalar, Metelik (Fingil) Yerel kurumların sınıflaması Giresun’daki oyunları üç ana ailede toplar: Horonlar, Karşılamalar ve yörede geleneksel olarak “Metelik”…

Hint Yağının Gerçek Olup Olmadığını Nasıl Anlarız? Antropolojik Bir Bakış Dünya üzerinde kültürler, ritüeller, semboller ve toplumsal yapılar farklı şekillerde evrilmiş, insanlık tarihinin derinliklerinden bugüne kadar birçok topluluk, doğayı kendi ihtiyaçları doğrultusunda anlamlandırmış ve kullanmıştır. Bir antropolog olarak bu çeşitliliği keşfetmek, farklı toplumların yaşam biçimlerini, değerlerini ve günlük pratiklerini anlamak her zaman büyüleyici olmuştur. İnsanlar, doğayı hem fiziksel hem de sembolik olarak kullandılar, kültürel anlamlar yükleyerek bu kaynaklarla ilişkilerini pekiştirdiler. Peki, bir kültürün geleneksel bilgileriyle beslenen Hint yağı, gerçekten ne kadar “gerçek”tir? Onun gerçekliğini ve saflığını nasıl anlayabiliriz? Bu soruya, farklı kültürel perspektiflerden bakarak yanıt arayacağız. Hint Yağının Gerçekliği: Doğa…

Hint İrmiği: Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir Psikoloğun Meraklı Girişi Hint irmiği ne demek? Bir psikolog için bu soru, kulağa sıradan bir mutfak terimi gibi gelebilir. Ancak, insan davranışlarının ve düşünce süreçlerinin derinliklerine inmek isteyen biri olarak, bu tür basit ifadelerin arkasındaki anlamları keşfetmek her zaman ilgi çekici olmuştur. İnsanların kelimelere yüklediği anlamlar, onlar hakkında çok şey anlatır. Gözlerimizde, kelimelerle şekillenen bir dünyayı görmek mümkündür. Peki, Hint irmiği, kelime ve yemek kültürünün ötesinde neyi simgeliyor? Bu yazıda, Hint irmiğini sadece bir mutfak malzemesi olarak değil, aynı zamanda bir anlam ve davranış dizgesi olarak ele alacağız. Bu analiz, bilişsel, duygusal ve…

Halkalı Adı Nereden Gelmiştir? Felsefi Bir İnceleme İsimler, bir toplumun kültürel yapısını, tarihsel süreçlerini ve düşünsel bakış açılarını derinden yansıtan önemli işaretlerdir. Felsefeci olarak, her şeyin bir anlam taşıdığını ve her kavramın bir arka planı olduğunu kabul ederim. Halkalı, bir yer adı olarak kulağa hoş gelse de, gerçekte derin bir ontolojik soruyu gündeme getiriyor: Bir yerin ismi, yalnızca coğrafi bir tanımlamadan mı ibarettir, yoksa toplumun bilincindeki daha derin izlerin bir yansıması mıdır? Bu yazıda, “Halkalı” isminin kökenini etik, epistemolojik ve ontolojik perspektiflerden tartışarak, bir yerin adının toplumsal bağlamda nasıl şekillendiğine dair bir felsefi inceleme yapacağız. Ontolojik Perspektiften: Adın Gerçekliği ve…

Üşütme Kalp Ağrısı Yapar mı? Soğuk bir sabah… Rüzgâr yüzünüze çarpıyor, ellerinizi cebinize sokuyorsunuz ama titremenize engel olamıyorsunuz. Birkaç gün sonra, boğaz ağrısı ve hafif ateşle başlayan o klasik “üşütme” durumu kendini gösteriyor. Fakat bu sefer farklı bir şey var: Göğsünüzde bir sızı, kalp atışlarınızda tuhaf bir düzensizlik… Birçoğumuz bu durumda şu soruyu sorarız: “Acaba üşütme kalp ağrısı yapar mı?” Üşütme Sadece Basit Bir Soğuk Algınlığı mıdır? Halk arasında “üşütme” dediğimiz durum genellikle virüslerin neden olduğu üst solunum yolu enfeksiyonlarını tanımlar. Ancak bağışıklık sistemi zayıfladığında ve vücut iltihapla uğraşırken, virüsler yalnızca burnu ve boğazı değil, bazen kalbi de etkileyebilir. Bilimsel…

Reformist Neyi Savunur? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Adalet Perspektifinden Derin Bir Bakış Toplumlar değişir, değerler dönüşür, kurallar evrilir. Ama bu dönüşüm hiçbir zaman kendiliğinden olmaz; her zaman birilerinin sorgulaması, cesaret etmesi ve daha adil bir gelecek için mücadele etmesi gerekir. İşte bu noktada “reformist” devreye girer. Reformist, yalnızca değişimi isteyen değil, o değişimin nasıl ve neden yapılması gerektiğini düşünen kişidir. Onun için dünya “olduğu gibi” kalmamalıdır; çünkü “olması gereken” daha eşit, daha adil, daha kapsayıcı bir yerdedir. Reformist Düşüncenin Temeli: Statükoya Meydan Okumak Reformist düşünce, mevcut düzenin hatalarını fark etmekle başlar. Bir reformist, toplumda adaletsizliğe yol açan yapıları eleştirir ve…

Gümrükleme İşlemi: Kelimelerin ve İşlemlerin Gücü Kelimelerin gücü bazen gözle görülemeyen bir yükü taşır, bazen ise dünyayı dönüştürme gücüne sahip birer efsane olur. Yazarlar, kelimelerle öykülerini dokur; onlar, görünmeyenle yüzleşir, bilinçle bilinçsizlik arasında bir yolculuğa çıkar. Tıpkı bu kelimelerin gücü gibi, dünyada var olan pek çok işlem de derin, gizemli ve fazlasıyla anlam yüklüdür. Her bir işlem, kendi içindeki anlatılarla bir bütün oluşturur. Gümrükleme işlemi, belki de en çok bu türden anlatıları ve sembollerini barındıran, karmaşık ama bir o kadar da önemli bir konuya işaret eder. Peki, bu işlemi kim yapar? Yalnızca maddi yükleri değil, aynı zamanda çeşitli anlamları, kültürleri…

Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Bir Ekonomistin Gözünden “Etin Güngörmez Yer Neresidir?” Ekonomi, yalnızca para ve rakamlardan ibaret bir bilim değildir. O, insan davranışlarını kıt kaynaklar karşısında anlamaya çalışan, seçimlerin sonuçlarını sorgulayan bir düşünme biçimidir. “Etin Güngörmez yer neresidir?” sorusu da ilk bakışta halk arasında mizahi bir deyiş gibi görünse de, ekonomik bir perspektifle ele alındığında tüketim alışkanlıklarından, üretim maliyetlerine, hatta toplumsal refahın dengelerine kadar uzanan bir tartışmanın kapısını aralar. Çünkü bu soru, bir yemeğin ötesinde, bir toplumun kaynak kullanma biçimini ve tüketim tercihlerini sembolize eder. Etin Güngörmezliği: Tüketim Kültürü ve Ekonomik Tercihler Tüketim Ekonomisinde Görünmeyen Değer “Etin Güngörmez yer…

Kapital Sistem Ne Demek? Para, Plan ve Biraz Da Mizah! Paranın dünyayı döndürdüğünü duymuşsundur. Hatta bazen öyle bir döndürür ki başın döner, maaş yattı sanarsın ama kart ekstresini görünce “Kapital sistem de neymiş be kardeşim!” diye haykırırsın. Bugün seni paranın, rekabetin ve “çarkların” döndüğü bir dünyaya eğlenceli bir yolculuğa çıkarıyorum. Sıkıcı ekonomi terimlerini unut, çünkü burada biraz mizah, biraz strateji, biraz da empati var. Hazır mısın? Kapital Sistem: Paranın Kral Olduğu Düzen Kapital sistem dediğimiz şey aslında ekonominin bir sahnesi. Bu sahnede başrolde para var, yan rollerinde ise girişimciler, tüketiciler ve bol bol reklam. Temel mantık şu: Üret, sat, kazan,…